Job interview, sollocitaitegesprek

Bron: wikipedia

In een kennismakingsgesprek voor een sollicitatie of een grote opdracht moet het klikken. De persoonlijke verhouding kleurt namelijk de bril waardoor je naar elkaars werk kijkt. Probeer tijdens het kennismakingsgesprek een sfeer te creëren waarin een goede verhouding ontstaat. Lukt dit niet? Overweeg dan of een samenwerking wel zo’n goed idee is.

‘Hij heeft de pik op me’
We hebben de ervaring allemaal wel gehad als scholier: de docent die ‘de pik’ op je had. Terwijl je klasgenoten luidruchtig keet zaten te trappen, sprak de leraar jou aan op het geluid van je schuivende stoel. En wat merkwaardig: je buurman en jij hadden op het proefwerk hetzelfde antwoord gegeven, maar alleen bij jou ging er een dikke rode streep door.

Klagen bij je mentor had weinig zin. ‘Je beeldt het je maar in’, was het antwoord, of: ‘We behandelen iedereen hier gelijk.’ Al wat jou restte was de hoop dat je volgend jaar van die nare leraar af zou zijn.

Mensen hebben voorkeuren
Het is verleidelijk om de docent met persoonlijke voorkeuren neer te zetten als verzinsel van opstandige pubers die nog onvoldoende zelfreflectie hebben. Goed, een scholier kan het misschien wel wat aandikken, maar hoe je het ook wendt of keert: docenten zijn mensen en mensen hebben voorkeuren.

Als leraar heb je soms honderden leerlingen met ieder een eigen persoonlijkheid. Er kan niet met iedereen een persoonlijke klik zijn. Natuurlijk moet een docent al zijn leerlingen gelijk behandelen, maar de praktijk is weerbarstig. Niet iedereen kan dit opbrengen en vaak benadelen docenten onbewust leerlingen die ze niet zo mogen.

De gekleurde bril
Zo werkt het ook in de relatie werkgever-werknemer en opdrachtgever-freelancer/zzp’er. Het is maar weinig mensen gegeven neutraal te kijken naar de verrichtingen van de ander. De onderlinge relatie kleurt de bril waardoor je kijkt. Iemand die je mag, zal veel meer potjes kunnen breken dan iemand die je niet mag. Zo zou het niet moeten werken, maar zo werkt het wel.

Is er geen goede verstandhouding dan zal je opdrachtgever of baas veel kritischer naar jouw werk kijken dan wanneer je goed met elkaar overweg kunt. Op zich is er natuurlijk niets mis met een beetje kritische blik. Daar leer je immers van. Maar als je niet met elkaar overweg kunt, glijd je al snel af naar een situatie waarin je niets meer goed kunt doen in de ogen van de ander. Het voornaamste doel wordt dan de ander behagen en daar word je niet gelukkig van.

Klik als randvoorwaarde
Het kennismakingsgesprek is van essentieel belang. Je kunt door briefing ontdekken precies uitzoeken wat de opdrachtgever van je verwacht. Maar wat misschien nog belangrijker is: je kunt ontdekken of het klikt. Dat is de randvoorwaarde voor een goede samenwerking en een mooi product.

Pokerface
Ik herinner mij een kennismakingsgesprek, alweer een tijdje geleden. Er hing een soort spanning die ik moeilijk kon duiden. Pogingen om met wat luchtige opmerkingen de sfeer te verlichten, strandden op wederzijdse pokerfaces. Het gesprek was eigenlijk een voortdurend gevecht om de regie. Tot een samenwerking is het niet gekomen.

Signalen
Heb je tijdens een eerste gesprek het gevoel dat jullie elkaar niet zo liggen? Probeer je gevoel niet weg te drukken. De volgende signalen kunnen erop wijzen dat er weinig klik is:

  • Weinig respons als jij aan het woord bent. Of cynische reacties als respons.
  • Wederzijds inbreken in elkaars betogen. De ander niet uit laten spreken.
  • Geïrriteerde blikken.
  • Als je meerdere mensen spreekt: zij hebben regelmatig oogcontact en wisselen zo boodschappen uit.

Schuldvraag
Is het altijd jouw schuld als er geen klik is met de (potentiële) opdrachtgever? Misschien ben je geneigd te denken van wel. Jij bent immers de freelancer of de sollicitant die zichzelf moet verkopen en lukt dat niet, dan is dat falen. Ik zou zelf zeggen: het hangt ervan af. Als ieder gesprek in spanning verloopt en de klik er nooit is, dan is het wellicht tijd om eens kritisch naar jezelf te kijken. Maar is het incidenteel, dan hebben zelfverwijten weinig zin. Je ligt elkaar gewoon niet en dat is niemands schuld.

Wat te doen?
Wat te doen als het niet lijkt te klikken? Breek het gesprek in ieder geval niet af. Soms kan het contact groeien. Een luchtige opmerking kan wonderen doen. Laat het thuis allemaal rustig bezinken. Heb je dan nog het gevoel dat je niet op een prettige manier met deze persoon zult kunnen samenwerken? Neem dan zelf het initiatief. Uiteindelijk voelt het beter zelf de stekker eruit te trekken dan om door de ander afgewezen te worden.

Ga in ieder geval niet in zee met iemand met wie het niet klikt. Je begint met een 5-0 achterstand. Denk niet vanuit wanhoop (Ik móet een opdracht hebben!). Uiteindelijk is afkappen de beste keuze voor alle partijen.

Zoek je zelf een blogger voor je site of organisatie? Zorg Verwoord schrijft blogs in heldere taal. Heb je regelmatig een blog nodig? Kijk hier voor het blogabonnement.